News

reż. Itandehui Jansen / dramat, sci-fi / Meksyk, Wielka Brytania / 2023 / 72′ języki: Mixtec, angielski / napisy: PL, EN

Rok 2084, ściśle kontrolowane smart city. Ángel, migrant klimatyczny, zarabia na życie, uprawiając rośliny. Jednocześnie pielęgnuje zanikającą wiedzę o świecie roślin. W tym ponurym mieście, gdzie każde słowo może zostać użyte przeciwko tobie, spotyka Sofię, również migrantkę klimatyczną, dziewczynę z jego rodzinnych stron. Świadomy wszechobecnego monitoringu cyfrowego, Ángel postanawia komunikować się z nią za pomocą ponadczasowego medium, jakim jest papier i długopis. Powoli tworzy się między nimi intymna więź w ich rdzennym języku.

dir. Itandehui Jansen / drama, sci-fi /; Mexico, UK / 2023 / 72′; languages: Mixtec, English / subtitles: PL, EN

Year 2084, a tightly controlled smart-city. Ángel, a climate migrant, makes a living by cultivating plants while nurturing the vanishing knowledge of the plant world. In this gloomy city, where every word can be used against you, he meets Sofia, also a climate migrant, a girl from his homeland. Aware of the ubiquitous digital surveillance, Ángel decides to communicate with her using the timeless medium of paper and pen. Slowly, an intimate bond develops between them in their indigenous language.

Iondo kuiya 2084. Kaa een ñuu nuunda’a kutu nditu’u ñayii io.  Ñuu ya’a kidachun tse nani Ángel, keetsa xoontsa sa xinitsa naku’utsa yutu. Dawa ñuyii da’vindodo xi ndita chun ya’a. Kaa ñaña ñuu kidachuntsa, tu een kachi kanito’ontsa, kuachi nduu tu naka’antsa. Datu’una nani’ita’antsa xi Sofia, een chi ndikunu kuuchi tuku, chi xoontsa kuuchi. Kueni kueni xinituni Angel sa wa’ani tsaatsa tutu sa kisa’atsa tsanda’atsa xi chi. Kisa’atsa  ne’eta’antsa xi chi Sofia san tsaatsa dan ñuu davi xi chi.

reż. Omar Aguilar Sánchez / dokumentalny / Meksyk / 2022 / języki: Mixtec, hiszpański / napisy: PL, EN

Film ukazuje historię ludu Ñuu Savi, czyli Ludu Deszczu, zwanego przez innych Mixtekami. Opowiada o odzyskiwaniu pamięci kulturowej i odkrywaniu na nowo pisma przodków uwiecznionego w mixteckich manuskryptach. Są to święte księgi Ñii Ñu’u. Spisane w języku Mixteków mixteckim pismem, przedstawiają dzieje i wizję świata Ñuu Savi. Niestety w skutek kolonizacji żaden z ocalałych manuskryptów nie pozostał w ich posiadaniu. W filmie widzimy, jak Omar Aguilar Sánchez, mixtecki naukowiec i zarazem reżyser obrazu, odczytuje po 500 latach manuskrypty w oparciu o swoją znajomość ojczystego języka i kultury. Świadomy własnej tożsamości jako Ñuu Savi, Omar w pewnym momencie życia zaczął dzielić się swoją wiedzą, organizować warsztaty i uczyć innych członków społeczności odczytywania mixteckiego pisma glificznego. Zaowocowało to nawet opracowaniem oficjalnego logo społeczności. Praca Omara stała się inspiracją dla innych mniejszości etnicznych i – co najważniejsze – pokazała, że zaangażowanie i determinacja naukowca wywodzącego się z rdzennej ludności może z powodzeniem doprowadzić do zakwestionowania zachodniej perspektywy.

dir. Omar Aguilar Sánchez / documentary / Mexico / 2022 / languages: Mixtec, Spanish / subtitles: PL, EN

Mixtec codices, the movie. This film is about the Ñuu Savi People (People of the Rain, Mixtec People) and how they are recovering and re-appropriating their cultural memory through their ancestral pictorial writing contained in the Mixtec codices. The codices are sacred books or “Ñii Ñu’u”, in the Mixtec language, that contain the history and cosmovision of the Ñuu Savi People. Unfortunately, because of the legacy of colonization today none of the Mixtec codices that survived is in the hands of the community. This film shows how, after 500 years, the director and Mixtec scholar has interpreted the codices based on the knowledge of his own language and culture. Being aware of his belonging to the Ñuu Savi, the director started to share and to teach child, young and the communities how to read the codices, giving workshops and recreating the pictorial writing again to support their identity, with practical implications in the own community with the creation of an official logo. This work has been inspirational for other Mixtec communities and the most important shows the commitment of an indigenous scholar with his own people, challenging to the Western view.

Ñii ñu’u kuu in tiñu ja ka’an a jee nda ntyivi Ñuu Savi, de nasa sa’an nda tava nakuni nda nasa ni nkuu kivi yata, ta nu ja nate’e nda nu Ñii Ñu’u. Ya’a kuu in tutu ii ja ka’an nda “Ñii Ñu’u” nu tu’un moo, de su nu nda tutu ya’a ka’an kuatyi nda ndoso, nu tutu ii ya’a natee nda nasa jekoo Ñaa Yivi de tu’un ja na’a ja in in ñuu nu Ñuu Savi, de nakua kuu ndoo. Sunka de ta nkii nda tee xtila de ndava nda ñii ñu’u Ñuu Savi de ode mita de ni inn nda tutu ya’a iyo ini ñuu ndoo. De su, tiñu ya’a kátyi nasa ku ka’avo nda ñii ñu’u ji tu’un moo ji nasa’a tuku ndo ini ñuu moo, tyi tee ja nsa’a kuu de iin tee savi. De su se’e ñuu ya’a suni nkije’e xte’e nu nda sutyi luli, tee kuatyi ji nda ñuu tava kúni nda nasa natee nda ntyivi ityi tyata, nasa nateo tuku tava kuno ninu vaajo, sukua ni nsa’a in tuni ja jee Ñuu Yute Suji. De suni tiñu ya’a nsa’a nu nda inka ñuu, de vii nkuu, tyi sua’a de ndi’i nda ntyivi savi kuu kuni nda tu’un ja na’a, suni tiñu ya’a naxte’en nasa nda ma se’e savi nasa’a de naxte’en nda ini ñuu, tiñu ja nda tee xtila ji ntyivi yata ndute ma sa’a nda ta sa’a maa nda ntyivi ji se’e Ñuu Savi.